تضعیف حکومتداری خوب از جانب رهبری ولایت بدخشان
نبشته از : سمیع الحق قیومی.

شفافیت و حساب دهی (Transparency & Accountability) از ویژگی های اصلی حکومتداری خوب (Good Governance) به شمار می روند. سازمان ملل متحد، تقویت حکومتداری خوب را عامل عمده و برجسته در موفقیت تطبیق اهداف توسعه پایدار (Sustainable Development Goals) خوانده است. در همین راستا، کوفی عنان، سرمنشی عمومی سابق سازمان یادشده، گفته است:
شاید حکومتداری خوب عمده ترین فاکتور برای امحای فقر و بلند بردن سطح توسعه [در کشورهای جهان] باشد.

شفافیت در مفهوم حکومتداری به معنی دسترسی شهروندان به معلومات پیرامون اجراات، قوانین، مقررات و تصامیم حکومت، آمده است. شفافیت، حکومتداری خوب و توسعه، باهمدیگر رابطه مستقیم دارند؛ با بلند رفتن سطح شفافیت، حکومتداری خوب، از جمله مهار فساد اداری، بهتر شده و منجر به توسعه می گردد.

حسابدهی نیز ویژگی دیگرِ حکومتداری خوب است. هر نهاد و هر مسوول باید در قبال آنچه انجام میدهد، برای مردم توضیح دهد و مسوولیت بگیرد.

خدا را شکر قوانین افغانستان موضوع شفافیت و حسابدهی را در بر دارند و رهبری حکومت نیز اهمیت آن را به خوبی درک کرده است. فصل دو، ماده پنجاهمِ قانون اساسی افغانستان، دسترسی به اطلاعات را از ادارات دولتی در چارچوب قانون، حق شهروندان این کشور دانسته است. مبتنی بر همین اصل قانونی، برنامه ‘حسابدهی دولت به ملت’ از اول حوت ۱۳۸۸ تا اول حمل ۱۳۹۹ برگزار شد و می شود.

خبرگزاری آوا به نقل از مسوولان محلی ولسوالی نُسیِ درواز-بدخشان، نوشته است:
“حکومت محلی بدخشان اجازه صدا بلند کردن به مسوولین این ولسوالی را نمی دهد و آنان را از مصاحبه با رسانه ها منع کرده است. منبع می گوید هر زمانی که در مورد عملیات پاکسازی نسی با منابع محلی بدخشان صحبت می گردد، به آنان وعده داده می شود که عملیات روی دست است، اما هیچ گاهی این عملیات راه اندازی نمی شود.”

بر فرض درست بودنِ آنچه در خبرگزاری آوا آمده است، این کار رهبری ولایت بدخشان، می تواند تهدیدی برای آزادی بیان و حکومتداری خوب در این ولایت باشد و اگر جدی گرفته نشود ممکن است در آینده نیز قربانی های زیادی از مردم بدخشان بگیرد. چنین نگاه کتمان گرایانه تا هنوز عملا حکومتداری و ارائه خدمات به مردم را در ولسوالی نسی فلج نموده و با تقویت گروه طالبان، فرزندان این ولسوالی را به خاک و خون کشانده است.
در اثر تلاشهای اداره ولسوالی و شماری از مردمان خیّر درواز، ماه ها می شود کماندو و سایر نیروهای نظامی در ولسوالی نسی مستقرند، اما به دلیل غفلت رهبری ولایت، اجازه عملیات علیه گروه طالبان را ندارند. رهبری ولایت بدخشان، چنانچه صادقانه برای نسی کار کند، می تواند در قناعت دهی حکومت مرکزی مبنی بر آغاز عملیات در ولسوالی مذکور، نقش عمده و سرنوشت ساز را بازی کند.

قرار است مردم و حکومت افغانستان در آینده نزدیک به منظور دفاع از ارزشهای دو دهه پسین، از جمله حق دسترسی به اطلاعات و مشارکت در سیاست گزاری های حکومتداری، با طالبان روی یک میز بنشینند. لذا، توقع نمی رود والی یک ولایت در قسمت تضعیف ارزشهای نامبرده با گروه های مخالف مسلحِ دولت نقطه مشترک داشته باشد و از جنایت ها علیه مردم چشم بپوشد و مسوولان با وجدانِ زیر دستش را به دلیل ارائه واقعیت ها و حقایق به مردم، تهدید و توبیخ نماید.
علاوه بر آن، دست زدن به تضعیف ساز و کارهای حکومتداری خوب، هویت مدیریتی و فرهنگی مردم بدخشان را مورد پرسش قرار میدهد.